درد ناگهانی دندان کودک، درد در هنگام غذا خوردن، درد شبانه دندان و بیدار شدن کودک از خواب نه‌تنها موجب بی‌تابی و بی‌حالی کودک می‌گردد بلکه برای والدین کودک نیز درد ساز است. اغلب والدین در چنین شرایطی غافلگیرانه به دنبال پاسخ این سؤال هستند که به کجا مراجعه کنند و چه درمانی برای کودکشان مناسب است. در دهان و دندان این هفته به نمایش مناسب برای دندان‌های شیری و بایدونبایدها در این زمینه می‌پردازیم.
[toc]
اهمیت دندان‌های شیری
علاوه برتاثیرمستقیم در تغذیه کودک این دندان‌ها نقش مهمی در تکلم و زیبایی دارند همچنین این دندان‌ها فضای لازم برای رویش دندان دائم را حفظ می‌نمایند و به تکامل و رشد استخوان فک کمک می‌نمایند.
دندان شیری از چه اجزایی تشکیل شده است؟
دندان شیری به‌عنوان یک نمونه کوچک‌تر دندان دائم می‌باشد و دارای دو بخش تاج و ریشه است. گاهی والدین دچار این تصور اشتباه هستند که دندان شیری فاقد ریشه می‌باشد درحالی‌که این دندان‌ها دارای ریشه کامل می‌باشند و این ریشه به‌مرور زمان تحلیل می‌رود تا دندان در سن معین ریزش کند و دندان دائمی جایگزین رویش نماید.
همچنین دندان‌های شیری دارای مینا، عاج و بخش داخلی‌تر که اصطلاحاً عصب دندان نامیده می‌شود هستند.
اگر دندان شیری را بکشیم
در موارد درد دندان کودک گاهی والدین به‌اشتباه تصور می‌کنند اگر دندان شیری کشیده شود ماجرا سریع‌تر خاتمه یافته و دندان بعدی راحت‌تر رویش می‌کند درحالی‌که کشیدن زودهنگام دندان شیری می‌تواند موجب عوارض شدید و گاهی جبران‌ناپذیر برای کودک گردد. کشیدن دندان شیری در سنین پایین به هیچ وجه موجب تسریع رویش دندان دائم نخواهد شد. لذا دندانپزشک تا جای ممکن دندان شیری را با نمایش عصب‌کشی، ترمیم و یا روکش‌های مخصوص دندان کودکان حفظ خواهد نمود.
کشیدن زودهنگام دندان شیری یعنی یک نوع قطع عضو
هریک از دندان‌های شیری باید تا زمان معینی داخل دهان باقی بمانند مثلاً دندان‌های قدامی تا حدود 7-8 سالگی و دندان‌های خلفی تا حدود 10-12 سالگی در داخل دهان وجود دارند. وقتی
زودتر از زمان مقرر دندان شیری کشیده شود این امر موجب کاهش توانایی کودک در جویدن و از دست رفتن فضای موردنیاز برای رویش دندان دائمی جایگزین می‌گردد و در حقیقت نوعی قطع عضو محسوب می‌گردد.
آیا کشیدن دندان راحت‌تر از عصب‌کشی است؟
دندانپزشک قبل از انجام کارهایی از قبیل عصب‌کشی و یا ترمیم پوسیدگی‌های عمیق دندان را به میزان لازم بی‌حس می‌کند. بنابراین میزان ناراحتی کودک در هنگام درمان‌های عصب‌کشی و ترمیم به هیچ وجه بیشتر از کشیدن دندان نخواهد بود. علاوه بر این خونریزی پس از کشیدن دندان و فشار ناشی از بیرون آمدن دندان از حفره استخوانی احاطه‌کننده برای بسیاری کودکان ایجاد اضطراب بیشتری می‌نماید.
اگر ناچار به کشیدن دندان باشیم
در برخی مواقع التهابات عصب دندان شیری به حدی پیشرفت می‌نماید که احتمال صدمه به جوانه دندان دائم وجود دارد و یا التهابات موجود موجب تحلیل پیشرس ریشه دندان شیری می‌شود در چنین مواردی با صلاحدید دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان شیری می‌شویم. در چنین مواردی حتماً باید به‌جای دندان کشیده شده فضا نگهدار قرار داده شود تا فضای موجود برای رویش دندان دائم جایگزین حفظ گردد. قابل‌ذکر است در برخی مواقع دندان‌های شیری کودکان به دلیل درمان‌های ارتودنسی بر طبق نظر متخصص ارتودنسی کشیده می‌شوند که در این موارد پیگیری درمان و معاینات منظم توسط متخصص ارتودنسی ضروری می‌باشد.
آیا عصب‌کشی دندان شیری به عصب دندان دائمی صدمه می‌زند؟
دندان‌های شیری کودکان به‌صورت یک‌دندان مستقل با ساختار مستقل می‌باشند. عصب‌کشی دندان شیری هیچ‌گونه صدمه‌ای برای عصب دندان دائم جایگزین نخواهد داشت بلکه جوانه دندان دائم دارای تاج، ریشه و ساختارهای عصبی مجزا بوده و در زمان معین تکامل خواهد یافت.
اگر دندان شیری درد نداشته باشد بازهم ممکن است به عصب‌کشی نیاز داشته باشد؟
دندان‌های شیری کودکان دارای شکل ظاهری خاص می‌باشند که با دندان‌های بزرگسالان متفاوت است بسیاری از مواقع پوسیدگی‌های دندان‌های کودکان بااینکه ازنظر والدین بسیار سطحی می‌باشد ولی تا نواحی عصب دندان شیری پیشروی نموده است حتی ممکن است کودک تا آن زمان دردی هم احساس ننموده باشد تشخیص دقیق این امر تنها با بررسی رادیوگرافی دندان توسط دندانپزشک امکان‌پذیر خواهد بود. پس از معاینه دقیق دندانپزشک تصمیم خواهد گرفت که عصب تاج دندان شیری و یا عصب تاج و ریشه دندان را با روش‌های مخصوص تحت درمان قرار دهد به همین دلیل برای کشف زودتر پوسیدگی‌های اولیه معاینات منظم هر 6 ماه یکبار برای همه کودکان توصیه می‌گردد.