گاهی در هنگام تمیز کردن دندانها والدین لکه هایی روی دندان کودک مشاهده می کنند که باعث نگرانی زیاد می شود.
این ها بعضی از سوالاتی است که والدین از دندانپزشک کودکان می پرسند:
- این لکه ها چرا بوجود آمده ؟
- آیا این لکه ها پوسیدگی است یا نه؟
- چرا هرچه مسواک می زنم این لکه ها پاک نمی شوند؟
- درمان از بین بردن این لکه ها چیست؟
- آیا مکمل های کودک مثل قطره آهن را قطع کنم؟
در این مطلب راجع به انواع لکه هایی که روی دندان های کودکان ممکن است ایجاد شود صحبت می کنیم.
زمان تشکیل لکه های روی دندان مهم است
لکه هایی که در هنگام رویش دندان وجود دارند با لکه هایی که بعدا بر اثر شرایط محیطی ایجاد می شوند فرق دارند. لکه هایی که از اول رویش دندان روی دندان بوده اند یعنی یک اختلال ساختاری در دندان وجود دارد این اختلال یا به علت مصرف داروهای خاص در دوران بارداری است یا حالت ژنتیکی دارد و یا به دلیل برخی بیماری های سیستمیک که خود کودک دارد و داروهایی مصرف کرده است ایجاد شده است. ولی اگر دندان در هنگام رویش سالم بوده و بعدا لکه ها ایجاد شده اند مسلما یک عامل محیطی باعث ایجاد لکه بوده است.
دنبال مقصر ژنتیکی نگردید!
به محض تشخیص متخصص دندانپزشکی کودکان مبنی بر این که لکه های روی دندان کودک به علت اختلالات ساختاری دندان هستند و یا علت ژنتیکی دارند، پدر و مادر سریعا به این فکر می کنند که کودک در این زمینه به خانواده مادری شبیه شده یا خانواده پدری!! و حتی کدام فرد فامیل می تواند باعث انتقال این ژن شده باشد!
از آنجایی که بحث انتقال ژنها بسیار پیچیده است و دانشی است عظیم و با محاسبات ساده قابل بررسی نیست و از آنجایی که همه انسان ها دارای نقایصی چه کم چه زیاد در ساختارهای بدنی خود هستند و هیچ انسانی کامل و بی نقص نیست لطفا به دنبال مقصر نگردید و در مقابل کودک نام افراد فامیل یا خانواده را برای ارتباط ژنتیکی با این موضوع نبرید این کار تاثیر بدی در ذهن کودک می گذارد.
لکه های قهوه ای رنگ
حتما برای تشخیص صحیح نوع لکه ها باید به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه کرد ولی به طور کلی لکه های قهوه ای یا اختلالات ژنتیکی مانند هیپوپلازی های مینا یا اختلالاتی مانند آملوژنز ایمپرفکتا و دنتینوژنز ایمپرفکتا و اختلالات مشابه آنها هستندو یا ممکن است بر اثر زندگی در نواحی که آب آشامیدنی فلوراید بیش از حد دارد و مادر و کودک از آن آب می آشامیدند ایجاد شده باشد که اصطلاحا فلوروزیس نامیده می شود.
لطفا دقت داشته باشید که فلوروزیس بر اثر فلورایدتراپی های انجام شده در مطب دندانپزشکی یا مصرف دهانشویه ها ایجاد نمی شود. فلوروزیس می تواند لکه های سفید یا قهوه ای رنگ روی دندان ایجاد کند که معمولا روی چند دندان یا همه دندانها دیده می شود.
دسته دیگر لکه های قهوه ای در حقیقت پوسیدگی هستند و پدرو مادر به اشتباه گمان می کنند که صرفا یک لکه روی دندان است و تشخیص این مساله برعهده دندانپزشک متخصص کودکان است.
لکه های سیاه
این قبیل لکه ها بیشتر بر اثر مصرف قطره آهن ایجاد می شود. توجه داشته باشید که قطره آهن دندانها را پوسیده نمی کند فقط ممکن است باعث تغییر رنگ شود که قابل برداشتن است.
لکه های سفید
این لکه ها یا شروع پوسیدگی هستند که اصطلاحا (white spot) نامیده می شود و یا بر اثر ضربه هایی که به دندان های شیری وارد شده و بر روی دندان دایمی اثر گذاشته ایجاد گردیده است. ضربه های وارد شده به دندان های شیری می توانند به جوانه در حال تکامل دندان دایمی صدمه بزنند.
تشخیص لکه ها ی روی دندان
واقعا این کار نیاز به مطالعات بسیار و تجربه دارد و گاهی کار ساده ای نیست گاهی حتی از روی تصویر نمی توان تشخیص دقیق گذاشت پس حتما در صورت مشاهده لکه هایی بر روی دندان کودک برای معاینه حضوری به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه کنید.
درمان لکه های مختلف روی دندان کودکان به چه صورت است؟
هر کدام از انواع لکه ها بر حسب وسعت و نوع لکه درمان مخصوص به خود را دارد.
مثلا لکه های مربوط به قطره آهن قابل پاک شدن هستند.
لکه های وسیع مربوط به مشکلات ساختاری دندانها گاهی نیازمند درمان های ترمیمی و زیبایی و یا پروتزهای دندانی و روکش ها می باشند.
برخی از لکه ها در دوران کودکی و نوجوانی فقط باید تحت نظر قرار گیرند و با درمان های پیشگیری از پوسیدگی تحت کنترل باشند.
بنابراین پس از تشخیص نوع لکه توسط دندانپزشک متخصص کودکان باید برای درمان آن بر حسب سن کودک و وسعت لکه ها و موقعیت آنها تصمیم گیری شود.