صدمات دندانی به علل مختلفی ازجمله حوادث هنگام ورزش، تصادفات، دعواها و زدوخوردها، زمین افتادن و…ایجاد می‌گردند. این صدمات از شکستگی‌های کوچک قسمتی از دندان تا بیرون افتادن کامل دندان می‌تواند متغیر باشد. آگاهی از اقدامات ضروری اولیه نقش بسیار مؤثری در موفقیت درمان دارد. در دهان و دندان این هفته به شایع‌ترین صدماتی که می‌تواند براثر ضربه به دندان‌ها ایجاد گردد می‌پردازیم. دانستن این موارد برای والدین و مربیان مدارس از ضروریات به شمار می‌رود.

انواع صدمات دندانی

به‌طورکلی صدمات دندانی به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شوند

1-شکستگی مینای دندان

2-شکستگی مینا و عاج دندان (که می‌تواند همراه با باز شدن عصب دندان باشد)

3-شکستگی ریشه

4-فرورفتن دندان در استخوان احاطه‌کننده

5-بیرون افتادن دندان از استخوان احاطه‌کننده

6-لق شدن دندان براثر ضربه

حفظ خونسردی اولین قدم ضروری

به جهت انتخاب راه‌حل مناسب حفظ خونسردی والدین و اطرافیان بسیار ضروری است بهتر است در هنگام رخ دادن صدمه علاوه بر هدایت کودک برای وی آرامش‌دهنده باشید زیرا اگر اضطراب بیشتری به کودک القا شود همکاری وی در محیط دندانپزشکی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. علاوه بران در هنگام اضطراب ممکن است اطلاعاتی که به دندانپزشک می‌دهید ناکافی و یا اشتباه باشد و این امر در روند درمان تأثیر منفی خواهد گذاشت.

قطعه شکسته را پیدا کنید

اگر قطعه شکسته دندان یا دندانی که از استخوان احاطه‌کننده خارج‌شده است را پیدا کنید و به دندانپزشک تحویل دهید نقش بسیار مهمی در روند درمان خواهد داشت؛ زیرا در بسیاری از مواقع چسباندن مجدد قطعه شکسته امکان‌پذیر می‌باشد.

در چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

پس از رخ دادن هر نوع صدمه حتی در انواع ساده که به نظر می‌رسد ظاهر دندان بدون تغییر باقی‌مانده است باید کودک توسط دندانپزشک معاینه شود زیرا ممکن است صدمات موجب آسیب به ریشه دندان شده باشد. پس از صدمات هرچه سریع‌تر اقدامات درمانی شروع شود شانس موفقیت درمان بالاتر خواهد بود. گاهی والدین به تصور ساده بودن صدمه واردشده چند روز یا چند هفته پس از صدمه به دندانپزشک مراجعه می‌نمایند و این امر می‌تواند موجب پیچیده شدن مراحل درمان و یا ایجاد عوارض شدید گردد.

پس از مراجعه به دندانپزشک

دندانپزشک پس از بررسی وضعیت دندان و تهیه رادیوگرافی‌های مناسب برحسب نوع صدمه اقدامات درمانی را شروع خواهد کرد در بسیاری از انواع صدمات دندان آسیب‌دیده باسیم و مواد مخصوص به دندان‌های مجاور متصل می‌گردند به این کار “اسپلینت” گفته می‌شود. اسپلینت ها برحسب صلاحدید دندانپزشک از یک هفته تا چند ماه در داخل دهان باقی می‌مانند.

اقدامات اورژانس

اگر دندان به‌طور کامل از حفره احاطه‌کننده دندان خارج‌شده است بهترین اقدام این است که دندان از ناحیه تاج در دست بگیرید و بلافاصله در محل اولیه قرار دهید سپس از کودک بخواهید تا وقتی‌که به دندانپزشکی انتقال داده می‌شود روی یک قطعه گاز استریل یا دستمال تمیز گاز بگیرد. درصورتی‌که این اقدام به هر دلیل امکان‌پذیر نیست باید دندان در داخل شیر و یا بزاق دهان کودک و یا محلول نرمال سالین قرار گیرد و از خشک شدن دندان شدیداً باید جلوگیری شود.

در شرایطی که قرار دادن دندان در مواد ذکرشده امکان‌پذیر نیست حداقل دندان باید در آب معمولی قرار داده شود.

اگر احساس می‌کنید دندان با خاک، شن و یا اجسام خارجی آلوده‌شده است بدون این‌که به ناحیه ریشه دست‌زده شود دندان را از ناحیه تاج در دست بگیرید و بااحتیاط در زیر جریان ملایم شیر آب قرار دهید تا ذرات شسته شوند.

درمان طولانی‌مدت است

والدین باید توجه داشته باشند که در صورت بروز صدمات حتی انواع مختصر ممکن است درمان‌های مرحله‌به‌مرحله و طولانی‌مدت نیاز باشد هم‌چنین بسیار مهم است که پس از انجام درمان، دندان به‌طور منظم توسط دندانپزشک کنترل گردد در غیر این صورت ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری به کودک تحمیل گردد.

صدمات دندان‌های شیری

درصورتی‌که ضربه واردشده منجر به آسیب دندان‌های شیری شده باشد بازهم کودک باید سریعاً توسط دندانپزشک معاینه گردد. ولی یکی از نکات مهم که باید والدین از آن آگاه باشند این است که درصورتی‌که دندان شیری کودک به‌طور کامل از حفره احاطه‌کننده دندان خارج‌شده است به‌هیچ‌وجه نباید دندان در محل اولیه خود قرار داده شود زیرا این کار باعث آسیب جوانه دندان دائمی زیرین می‌گردد.